Stichting Lobi en baarmoederhalskankerscreening
Sedert 1978 wordt baarmoederhalskankerscreening door Stichting Lobi in Suriname uitgevoerd met de Pap smear methode, hiermee heeft Lobi al 38 jaren ervaring. Van 1999 – 2001 is het eerste en enige nationaal baarmoederhalskanker screeningsprogramma door Stichting Lobi uitgevoerd in samenwerking met het Ministerie van Volksgezondheid. In 2006 werd de Visual Inspection with Acetic Acid (VIA) methode voor baarmoederhalskankerscreening ingevoerd na onderzoek, waarmee inmiddels al 10 jaren ervaring bestaat. In juni 2014 werd in Guyana een VIA-training samen met JHPIEGO gehouden voor lid organisaties van de International Planned Parenthood Federation met co-facilitatie van Stichting Lobi. Het ging om trainen van artsen en verpleegkundigen van Belize, Trinidad, St Lucia, Guyana & Grenada. De Lobi medicus werd onder meer getraind in het toepassen van de cryotherapie (behandeling van voorfase van baarmoederhalskanker). Lobi houdt regulier upgradingstrainingen voor haar gezondheidsmedewerkers.
Statistieken
In 2015 heeft Lobi totaal 13399 screenings uitgevoerd waarvan 9921 VIA en 3478 Pap smears.Van het totaal aantal gescreende vrouwen in 2015 werden 663 vrouwen met een positieve VIA test en 56 vrouwen met een afwijkende Pap smear resultaat doorverwezen voor nader onderzoek.
Incidentie en mortaliteit
Volgens statistieken van het BOG blijkt er een stijgende lijn te zijn in het sterftecijfer als gevolg van baarmoederhalskanker. In 2009 waren er 21 geregistreerde gevallen en in 2012, 39 geregistreerde sterfte gevallen als gevolg van baarmoederhalskanker. Er is ook een stijgende trend merkbaar in het aantal nieuwe gevallen. In 2011 waren dat 52 en in 2014, 61 nieuwe gevallen van baarmoederhalskanker.
Noodzaak voor een nationaal baarmoederhalskankerprogramma
Volgens de WHO richtlijn hebben baarmoederhalsscreeningsprogrammas het meeste impact op sterfte- en incidentiecijfers als, 80%van de doelgroep gescreend is.Het Ministerie van Volksgezondheid is zich bewust van haar verantwoordelijkheid dat er een nationaal baarmoederhalskankerprogramma moet komen. Het National SexualandReproductive Health andRights Policy of Suriname, 2013-2017, heeft als prioriteitsbeleid het opzetten van een duurzaam nationaal programma waarbij er een duidelijke integratie is tussen screening en behandeling van de voorfase van baarmoederhalskanker en de behandeling van invasieve baarmoederhalskankergevallen in de zorg. Het ministerie heeft in dat kader een technische werkgroep ingesteld onder leiding van Drs. E. Dams om te komen met een draft raamwerk voor een nationaal kankerplan. Stichting Lobi,met name de directeur, Nensy Bandhoe, participeert in deze werkgroep en geeft ook haar bijdrage voor het doen opstellen van een nationaal baarmoederhalskankerprogramma.
Uit een evaluatie van de Technische werkgroep voor opstellen van een Draft National Cancer Control Programma blijkt een dat erlandelijk 20% screenings coverage is voor baarmoederhalskanker, waarvan 17% voor rekening van Stichting Lobi is. Er zal nog heel veel moeten gebeuren in samenspraak met alle actoren in de gezondheidssector om te komen tot de vereiste 80% screening van de doelgroep vrouw om impact te hebben op de sterftecijfers ten gevolge van baarmoederhalskanker.
Belang van de machine voor Lobi en voor baarmoederhalskanker screening in Suriname
Rosebel Gold Mines N.V. heeft vanuit haar Social Corporate Responsibility beleid een bedrag van bijkans USD 45000,- ingezet voor de aanschaf van de kleurmachine ten behoeve van de voortzetting van de diensten van Stichting Lobi.
Het belang van de moderne kleurmachine voor Stichting Lobi ligt in het feit dat de stichting haar screeningsactiviteiten met de Pap smear methode kan voortzetten. Op jaarbasis screent Lobi tussen de 3000 en 3500 vrouwen met de Pap smear methode.
Stichting lobi heeft het voortouw genomen om een pilot project te schrijven om de huidige methode die zij toepast op kleine schaal tijdens de outreach activiteiten uit te testen op grotere schaal als voorloper op een nationaal baarmoederhalskankerscreeningprogramma. De machine zal ook voor het project en de extra screenings die dan zullen plaatsvinden worden ingezet en in de toekomst kan de machine ook worden ingezet bij de uitvoering van een nationaal programma.
Screeningsstappen en de toegevoegde waarde van de machine bij dit proces
De verschillende stappen van de diagnostiek na sampling:
• Uitstrijken: Na afname van het materiaal van de baarmoedermond, wordt deze uitgestreken op een glaasje en gefixeerd, om het te beschermen tegen uitdroging.
• Kleuring: De preparaten worden vervolgens in de kleurmachine gezet, die kleuring automatisch verricht waardoor de verschillende cellen afzonderlijk onderscheiden kunnen worden.
• Screenen: Nadat de preparaten gekleurd zijn, worden ze beoordeeld door de cytoanalisten onder een microscoop.
De nieuwe kleurmachine, levert een duidelijk en helder gekleurd preparaat dat beter en sneller te beoordelen is door de cyto analist. De nieuwe machine beschikt ook over een batterybackup waardoor er toch nog gekleurd kan worden bij stroomonderbrekingen of stroomschommelingen.
Met deze machine wordt de kwaliteit van dienstverlening voor baarmoederhalskankerscreening met de Pap smear methode sterk verbeterd.
