“We zijn vanaf nu als een tweeling. We leefden al als broers en zussen met elkander, maar deze verklaring brengt ons dichter bij elkaar. De relatie zal intenser zijn,” aldus een opgewekte kapitein Jozef Laurens van Pakira Kondre, op dinsdag 25 september 2019. Dit zei hij aan het einde van een bilaterale bespreking tussen Inheemsen en Ndyuka Tribalen over de grenzen tussen hun dorpen, in het Beneden Marowijne-gebied. De vertegenwoordigers van de gemeenschappen in die regio hebben het akkoord onderstreept met luid applaus, high-fives, en brasa’s en bosi’s, alsook grapjes over en weer.
De dorpshoofden en basya’s van beide groepen hebben daarna een gezamenlijke verklaring in viervoud ondertekend, ten overstaan van het Management Team ter realisatie van de Grondenrechten van Inheemse en Tribale volken in Suriname (MT). De vertegenwoordigers van de Inheemse en Ndyukastam waren van 23 tot en met 25 september in Marchallkreek, voor de bijwoning van een driedaagse conferentie over de inhoud van de conceptwet ter erkenning van de grondenrechten. Dat overleg was een vervolg van een bespreking die al 16 september had plaatsgevonden in Erowarte (Marowijne). De bespreking was toen al vruchtbaar verlopen en partijen hadden aangekondigd dat ze op Marchallkreek puntjes op de ‘i’ zouden zetten.
Met de verklaring stellen partijen onder meer dat ze het goede nabuurschap en gemeenschappelijk gebruik van de bossen en het land dat hun leefgebieden beslaat, zullen voortzetten. Als de ene gemeenschap economische en of commerciële activiteiten wil gaan ontplooien in het gebied van de andere, zijn er wel overleg en speciale afspraken vereist.
“De grens no prati wi, den meki kon moro krosbey en moro tranga. Now tron wan, a ben de so kaba, maar no wi e sori gran lanti tapu papira tu taki wi e libi ini eenheid ini a buskondre. Marowijne geeft hiermee het goede voorbeeld, yes!,” aldus kapitein Margriet Biswane van het Inheemse Alfonsdorp.
Ook Wensley Misiedjan, voorzitter van het MT is ingenomen met het bereikte resultaat. “Gefeliciteerd! Dit is wat we graag willen, dat we met elkaar overleggen en goed met elkaar overeenstemmen. Kijk eens hoe vrolijk u de onderhandelingstafel verlaat. Voelt u zich net zo vrij om u opnieuw tot elkaar te wenden als er achteraf iets onduidelijk blijkt of als u tot andere inzichten komt. Met dialoog is alles op te lossen,” aldus Misiedjan.
De modelovereenkomst die ondertussen door enkele stammen en dorpen is ondertekend, bevat naast de specifieke onderlinge grenzen ook clausules waarin uitdrukkelijk staat dat de overeengekomen grenzen geen belemmering vormen voor de vredige manier waarop zij tot nu toe met elkaar hebben geleefd. Het MT heeft op verzoek van de belanghebbende groepen als facilitator een bijdrage geleverd bij besprekingen. Misiedjan zegt dat het MT nog steeds bereid is om groepen die daar behoefte aan hebben bij te staan. Het is evenwel geen verplichting dat de gemeenschappen onderling een grens moeten vaststellen. Zij die dat wel hebben bepaald kunnen het laten vastleggen door het MT.
